13 tháng 1, 2016


Để tiện theo dõi,một số thuật ngữ cần thiết cho bài viết này, dịch từ tiếng Anh sang tiếng Việt, như sau:
1. Bit: miệng cán
2. Stem: cán tẩu
3. Tenon: ống nối (lò và cán tẩu)
4. Air passage: đường thông khí
5. Heel: đáy lò
6. Shank: thân ống tẩu
7. Tobacco chamber: lò thuốc
8. Bowl: bát tẩu
9. Rim: vành miệng bát tẩu

***
Để dễ nhớ, có ba yếu tố cơ bản các bạn mới hút tẩu cần biết khi chọn mua tẩu.

1. Đường thông khí phải đủ lớn để có thể đút que thông một cách khá dễ dàng đi từ miệng cán vào tới tận đáy lò thuốc.
Nguyên nhân chủ yếu là để tiện đút que thông vào hút nước nicotin tiết ra từ thuốc khi đang hút dở, vốn gây nên sự ọc ạch, và để tiện vệ sinh tẩu sau khi hút.
Tẩu cong gắt (gọi là full bent và 3/4 bent, như các kiểu tẩu Hungarian/Oom Paul hay System của Peterson) thường không thỏa mãn điều kiện thứ nhất này, vì thế bất kể quảng cáo, giải thích của nhà sản xuất như thế nào, sau khi hút một thời gian, bạn thường cảm thấy khó chịu với chúng. Cũng bởi vậy, người hút tẩu có kinh nghiệm hay tránh dùng tẩu cong gắt, và nếu có chọn mua chúng thì cũng chỉ khi đường thông khí của chúng được đục rất rộng rãi, tính toán chính xác, chế tác công phu cho phép que thông vẫn đi xuyên vào được từ miệng cán đến đáy lò.

2. Đường thông khí từ thân tẩu phải gặp, chạm đáy lò (như trong hình vẽ cuối bài), bất kể tẩu thẳng hay cong. Dung sai chấp nhận được: 1mm.
Nguyên nhân là vì nếu đường thông khí được đục hơi cao, không chạm đáy lò mà xuyên vào lưng chừng thân lò thì phần thuốc nằm sát đáy lò, gần ngang đường thông khí sẽ không bao giờ cháy hết, trở thành thuốc thừa, và về lâu dài gây ra hiện tượng “bùn hóa” gỗ dưới đáy lò (tức gỗ chân bát tẩu), tức là gỗ bị mủn dần vì ngấm nhiều nước từ thuốc thừa, mà không được hong khô ngay vì thuốc cháy tạo hơi nóng. Tẩu bị lỗi này hút bị khét, hôi do khói đi qua đáy lò vốn luôn bị ẩm, mủn.
Có lẽ giải thích của tôi hơi khó hiểu với các bạn mới hút, nhưng dần dần các bạn sẽ hiểu. Hiện tại các bạn chỉ cần nhớ điều thứ hai này khi chọn tẩu.
Ngược lại, nếu đường thông khí được đục hơi thấp hơn đáy lò thì lại là tốt vì thuốc sẽ dễ dàng cháy hết.
Để kiểm tra xem đường thông khí có chạm đáy lò hay không, bạn có thể đút một que thông vào thân ống xem nó có chạm, xượt đến tâm đáy lò hay không.


3. Nên chọn chiếc tẩu đầu tiên là tẩu thẳng, với lò có tỉ lệ đường kính/chiều sâu nằm trong khoảng [1/3, 1].
Chuẩn mực là tẩu kiểu bi-a (như hình vẽ cuối bài). Nguyên nhân chính vì 2 điều trên, cộng thêm tỉ lệ giữa đường kính lò, độ sâu lò và chiều dài thân ống của tẩu kiểu bi-a có thể nói là tối ưu cho thời lượng hút thuốc, cho luồng hơi và cho tiết diện bề mặt thuốc cháy (tức dung lượng thuốc cháy, dựa trên nguyên tắc của khí động lực học). Không phải ngẫu nhiên mà hình dạng cơ bản nhất của tẩu gỗ thạch nam Tây chính là kiểu bi-a. Đơn giản là vì mọi kiểu tẩu có cùng một nguyên tắc cấu tạo cố định chung: có lò và đường thông khí gặp nhau tại đáy lò. Khác biệt chỉ ở chỗ góc giữa lò và đường thông khí có thể là góc [gần] vuông (đại diện là kiểu bi-a), góc nhọn (đại diện là kiểu bent bi-a) và góc tù (đại diện là kiểu Zulu/Horn).


1 nhận xét :